گاز زنون و کاربرد های آن

مشخصات گاز زنون

گاز زنون با نام “ZEE-non” شناخته می شود و در درجه اول در ساخت نور مورد استفاده قرار می گیرد. زنون یکی از گازهای بی اثر یا نجیب است و بی بو ، بی رنگ ، بی مزه است.از نظر شیمیایی بدون واکنش است. زنون سمی به حساب نمی آید اما بسیاری از ترکیبات آن به دلیل خاصیت اکسید کننده قوی سمی هستند.

تاریخچه گاز زنون

زنون توسط شیمیدان اسکاتلندی ویلیام رامسی و شیمیدان انگلیسی موریس تراورس در ژوئیه سال 1898 در کالج دانشگاه لندن کشف شد. کشف آنها در حالی رخ داد که یک صنعتگر ثروتمند ، لودویگ موند ، ماشین جدیدی با هوای مایع را به تیم اعطا کرد. آنها با دستگاه جدید کریپتون بیشتری را از هوای مایع استخراج کردند. سپس بارها و بارها کریپتون را تقطیر کردند و یک گاز سنگین تر از آن جدا کردند. رامسی و تراورس گاز سنگین تر را در لوله خلاء مورد بررسی قرار دادند و دیدند که درخشش  آبی را ساطع می کند. آنها گاز جدید را زنون نامیدند ، که از  زبان یونانی “xenos” گرفته شده است و این به معنی غریبه است.

کاربرد های گاز زنون

زنون وقتی در معرض تخلیه الکتریکی قرار می گیرد ، یک درخشش  برنگ آبی یا اسطوخودوس ایجاد می کند. لامپ هایی که از زنون استفاده می کنند بهتر از چراغ های معمولی روشن می شوند. به عنوان مثال ، لامپهای استروبوسکوپی ، لامپ های فلاش عکاسی ، لامپ های قوس با فشرده بالا برای طرح ریزی تصاویر متحرک ، برخی لامپ های مورد استفاده برای مشاهده در اعماق دریا ، لامپ های ضد باکتری ، لامپ های ضد آفتاب و قوس با فشار بالا همه دارای گاز زنون میباشند. معمولا گاز های زنون بطور منظم در دید شما قرار میگیرند .

زنون در دستگاههای دارای تابش نور به نام لامپهای زنون ، که در لرزشهای عکاسی و لامپهای استروبوسکوپیک مورد استفاده قرار می گیرد ،اولین لیزر حالت جامد ، که در سال 1960 اختراع شد ، توسط یک لامپ فلاش زنون پمپ شد ، و لیزرهایی که برای نیروگیری فیوژن محاصره محرک استفاده می شوند نیز توسط لامپ های فلش زنون پمپ می شوند.

زنون به عنوان “گاز استارت” در لامپهای سدیم فشار قوی استفاده می شود. این کمترین هدایت حرارتی و کمترین پتانسیل یونیزاسیون از همه گازهای نجیب غیر رادیواکتیو را دارد. به عنوان یک گاز نجیب ، هیچ دخالتی در واکنشهای شیمیایی رخ داده در لامپ ندارد. هدایت حرارتی کم باعث کاهش تلفات حرارتی در لامپ در هنگام کارکرد می شود و پتانسیل یونیزاسیون پایین باعث می شود ولتاژ خرابی گاز در حالت سرما نسبتاً کم باشد ، این امر باعث می شود تا لامپ به راحتی شروع به کار کند.

این گاز کاربردهای دیگری نیز دارد. این ماده در نیروگاه های انرژی هسته ای و برای پر کردن لوله های تلویزیونی و رادیویی استفاده می شود. ریزپردازنده های سیلیکون با دیفلوئورید زنون حفر می شوند. به گفته انجمن سلطنتی شیمی ، Xenon حتی در ساخت دارویی به نام fluorouracil ، که برای معالجه انواع خاصی از سرطان، استفاده می شود.

اثرات گاز زنون بر سلامت انسان

استنشاق بیش از حد  این گاز می تواند منجر به سرگیجه ، حالت تهوع ، استفراغ ، از دست دادن هوشیاری و مرگ شود. در غلظت های کم اکسیژن ، بی هوشی و مرگ ممکن است در چند ثانیه و بدون هشدار رخ دهد.اما توجه داشته باشید که این ماده ،یک ماده سرطان زا محسوب نمی شود.

از آنجا که آنها به شدت اکسید کننده هستند ، بسیاری از ترکیبات اکسیژن زنون سمی هستند. آنها همچنین مواد منفجره ای (بسیار گرمازا) هستند و به اکسون عناصر و اکسیژن دیاتومیک (O2) با پیوندهای شیمیایی بسیار قوی تر از ترکیبات زنون تجزیه می شوند.