کپسول گاز استیلن
یا گاز(C2H2) سادهترین و شناخته شدهترین هیدروکربن دارای پیوند سهگانه است.
گاز استیلن خالص گازی بدون رنگ با بویی مطبوع است.
اما از آنجا که از کلسیم کاربید تولید میشود کمی ناخالصی فسفین به همراه خود دارد
که بوی ناخوشایندی همانند بوی سیر به آن میدهد.
همچنین کپسول گاز استیلن به شدت قابل اشتعال بوده و غیر سمی است.
استیلن گازی به علت داشتن پیوندهای اشباع نشده بسیار واکنشپذیر است و ممکن است
با آزادسازی گرمای زیاد به عناصر سازندهاش یعنی کربن و هیدروژن تجزیه شود.
این تجزیه بسته به شرایط میتواند منجر به انفجار شود یا نشود.
در صورتی که فشار گاز کپسول بیشتر از 100 KPa شود،
گاز C2h2 میتواند به شدت منفجر شود.
به همین دلیل برای ذخیره و حمل و نقل، آن را در استن یا دیمتیلفرمالدهید (DMF) حل کرده
و در کپسولهای فلزی حاوی مواد متخلخل (مثل چوب بالسا، زغال چوب و پنبه نسوز) ذخیره میکنند،
تا ذخیره و حمل آن ایمن شود.
مخلوط هوا و گاز C2h2 به شدت قابل انفجار است و اگر گاز استیلن با مقدار گاز اکسیژن کافی بسوزد، شعلهای تمیز و سفید با حرارت بسیار بالا (بالاتر از هر گاز احتراقی دیگر) ایجاد میکند.
هیدروژن موجود در استیلن میتواند با برخی عناصر فلزی از جمله مس، نقره، جیوه و طلا جایگزین شود.
این واکنش جایگزینی بسیار خطرناک و انفجاری است.
همچنین ترکیب گاز استیلن با گاز کلر هم منجر به انفجار خواهد شد.
کاربردهای گاز استیلن:
کاربردهای صنعتی
• تقریبا 20 درصد گاز C2h2 تولیدی به دلیل دمای شعله بسیار بالا در جوشکاری اکسی استیلن،
برش، لحیمکاری فلزات و هر فرایندی که نیاز به گرمای موضعی زیادی دارد به کار میرود.
احتراق گاز C2h2 با گاز اکسیژن دمای شعله 3300 درجه سانتیگراد ایجاد میکند
که داغترین دمای شعله در میان گازهای سوختنی معمول است.
همچنین گاز استیلن در صنعت خودرو و هرجایی که به ساخت قطعات فلزی با دقت بسیار بالا نیاز است به کار میرود.
• بخش اعظم گاز C2h2 در تولید مواد شیمیایی استفاده میشود.
پلاستیکهای پلی اتیلنی، PVC و PVDA از اتیلن یا متان که مشتقات استیلن هستند، ساخته میشوند.
روش دیگر تولید این محصولات مخلوط کردن مستقیم گاز C2h2 با عناصر و ترکیبات دیگری مثل کلر و هیدروکلریک اسید است.
این پلاستیکها معمولا برای ساخت محصولات خانگی و تجاری استفاده میشوند.
کاربرد آزمایشگاهی گاز استیلن
• گاز C2h2 به عنوان گاز سوختنی در اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) استفاده میشود.
• همین طور به دلیل داشتن دمای شعله بالا در آزمایشگاههای شیمی برای سیل کردن ظروف شیشهای کاربرد دارد.
سایر کاربردها
• یکی از کاربردهای گاز C2h2 استفاده از آن در چراغهای همراه است.
این کاربرد گاز C2h2 به دلیل شعله سفید و نورانی آن از دیرباز مورد توجه معدن کاران بوده است.
در این لامپها از کاربید کلسیم و آب برای تولید گاز c2h2 استفاده میشود.
هرچه شدت گاز C2h2 بیشتر باشد میزان نور لامپ نیز بیشتر خواهد بود.
امروزه نیز شکارچیان و غارنوردان از آن استفاده میکنند.
نکات ایمنی گاز C2h2
• قرار دادن کپسول استیلن به صورت عمودی
همیشه کپسول گاز استیلن را در حالت عمودی قرار دهید زیرا در حالت افقی امکان نشت استن وجود دارد.
• اطمینان از سالم بودن کپسول استیلن، شیرها، لوله ها و شلنگ های حاوی گاز استیلن
به ویژه اگر کپسول گاز استیلن در محیط های بسته استفاده می شود این نکته باید مدنظر قرار گیرد،
زیرا در صورت نشت گاز C2h2 و تجمع آن در محیط خطر انفجار وجود دارد.
• قرار دادن کپسول استیلن در محلی با تهویه مناسب
انجام این کار موجب میشود تا در صورت بروز نشتی احتمالی از افزایش غلظت گاز استیلن در هوا جلوگیری شود.
• باز کردن آهسته شیر کپسول استیلن
همیشه شیر کپسول استیلن را به آرامی باز کنید
تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. همچنین لازم است کپسول گاز C2h2 مجهز به سیستم تقلیل فشار باشد.
• رعایت نکات ایمنی در جابهجایی کپسول استیلن
به منظور محافظت از شیر کپسول استیلن در برابر برخورد های فیزیکی،
کلاهک(سرپوش پیچی) باید بر روی کپسول استیلن بسته شود.
کپسول گاز C2h2 باید با چرخ دستی جابهجا شود و حفاظت از آن با بستن زنجیر به منظور جلوگیری از سقوط ضروری است.
زیرا در صورت آسیب به کپسول استیلن ممکن است
ماده متخلخل درون آن شکسته و منجر به تجمع گاز C2h2 در داخل کپسول و افزایش فشار و در نهایت انفجار شود.
• قرار دادن کپسول گاز C2h2 در محلی خنک
به هیچ عنوان نباید کپسول استیلن را در معرض نور خورشید و یا مکانی گرم قرار داد.
زیرا ممکن است در اثر گرما گاز استیلن به کربن و هیدروژن تجزیه شده و فشار داخل کپسول گاز استیلن بالا رود و منجر به انفجار شود.
• عدم قرار دادن کپسول استیلن در معرض شعله
در مکانهای جوشکاری باید توجه داشت که کپسول گاز استیلن حداقل حدود 5 متر دورتر از محل جوشکاری باشد.
همچنین باید از استعمال دخانیات در محل نگهداری کپسول گاز استیلن جدا خودداری کرد.
• عدم قرار دادن کپسول استیلن در مجاورت گاز کلر
گاز C2h2 در مجاورت کلر به شدت منفجر میشود.
بنابراین به هیچ عنوان از کپسول استیلن در محیطهای کلردار استفاده نشود و کپسول گاز C2h2 را در نزدیکی کپسول گاز کلر قرار ندهید.
ویدیو بستن رگلاتور استیلن بر روی کپسول
ثبت ديدگاه